Chậm có con vì “đi xe” nhiều
Với tất cả các cặp vợ chồng, con cái luôn là món quà vô giá, gắn kết tình cảm gia đình thêm bền chặt. Vậy nhưng, ở thời đại ngày nay rất nhiều cặp vợ chồng mắc hiếm muộn, thậm chí khước từ quyền làm cha, làm mẹ vì những lý do không nghĩ tới.
Kết hôn gần 6 năm, dù chưa một lần tính chuyện kế hoạch nhưng đến nay vợ chồng anh Huy, chị Thúy (ở Thanh Trì, Hà Nội) vẫn chưa sinh được con. Nhà neo người, chỉ có hai anh em, không may em trai mất sớm, gánh nặng sinh con nối dõi đè lên anh càng nặng hơn. Vì thế, trước khi kết hôn anh chị cùng nhau đi khám sức khỏe sinh sản và đều nhận được kết quả tốt.
Anh làm việc xa nhà hơn 40km, phương tiện di chuyển chủ yếu là xe máy. Sau khi cưới vợ, anh đều đặn hàng ngày sáng đi tối về. Đó là chưa nói, hầu như tháng nào anh phải đi công tác dài ngày đến các tỉnh thành. Ngoài việc phải đi lại nhiều, chế độ ăn uống, sinh hoạt của anh Huy vẫn bình thường, "chuyện vợ chồng" diễn ra đều đặn. Vậy nhưng, mãi vẫn không thấy vợ báo tin vui.
Mong sớm có con vợ chồng anh không ngần ngại đi khám, bác sĩ xác nhận anh chị chậm có con xuất phát từ phía người chồng do tinh trùng yếu. Theo phân tích thì kết quả khám, xét nghiệm thì số lượng tinh trùng của anh không ít. Tuy nhiên chúng di chuyển rất chậm và ít có cơ hội gặp trứng để thụ thai.
Từ khi biết bệnh, anh Huy lo lắng tìm mọi cách chữa trị, Đông y, Tây y đủ kiểu. Nghe ai đó giới thiệu thầy này thầy kia là anh lại tìm đến bốc thuốc nhưng vẫn chưa có hiệu quả. Khám hiếm muộn nhiều lần, ở nhiều nơi nhưng kết quả vẫn không khả quan hơn.
Khác hẳn điều kiện vợ chồng anh Huy, cặp vợ chồng trẻ Hoàng – Quyên (ở Hai Bà Trưng, Hà Nội) cùng chung sở thích là đi du lịch. Gia cảnh tốt, điều kiện kinh tế khá giả nên cả hai thả sức “vi vu”.
Cưới nhau rồi, cặp vợ chồng trẻ này vẫn “ham chơi” như vậy. Bẵng đi gần một năm, khi hai bên gia đinh giục chuyện con cái anh chị giật mình nghĩ đến "nhiệm vụ" sinh cháu cho ông bà. Tuy nhiên, dù đã “thả” gần 2 năm nay nhưng vợ chồng Hoàng - Quyên vẫn chưa thấy động tĩnh gì. Chỉ đến khi đi khám, chị Quyên mới biết mình bị viêm tiểu khung nên dẫn đến tình trạng khó có con.
Nhiều nguyên nhân hiếm muộn
Mỗi cặp vợ chồng hiếm muộn do những nguyên nhân khác nhau như quan hệ tình dục không an toàn, phá thai, sử dụng thường xuyên các chất kích thích, bệnh lý ở cơ quan sinh sản, tinh trùng không thích ứng được môi trường âm đạo... Thế nhưng cũng có không ít cặp vợ chồng lại hiếm muộn do vận động, đi lại nhiều. Nhất là ở cuộc sống hiện đại, con người hối hả làm việc, dồn sức phấn đấu dựng nghiệp.
Ít ai biết rằng, chính nhịp sống hiện đại lại mang đến những hệ lụy này. Việc di chuyển (đi du lịch, đi công tác...) có thể ảnh hưởng đến đồng hồ sinh học cũng như các bộ phận trong cơ thể mỗi người. Để quen với môi trường, sinh hoạt ở nơi mới, cơ thể phải thay đổi những cơ chế cũ, đồng hồ sinh học cũng đảo lộn theo, điều này vô tình ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản, thường là cơ chế sinh tinh, chất lượng tinh trùng ở nam giới và sự khỏe mạnh ở khu vực tiểu khung của nữ giới.
Chính vì vậy, những năm gầy đây, tình trạng vô sinh đang có chiều hướng gia tăng mà nguyên nhân xuất phát từ chồng hoặc vợ gần như là ngang nhau.
Bác sĩ chuyên khoa sản Lê Thị Kim Dung cho rằng, nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn ở các cặp vợ chồng trẻ rất đa dạng trong đó có cả nguyên nhân từ những rắc rối ở cơ chế sinh sản do việc vận động, di chuyển nhiều gây ra. Với nữ giới, vô sinh có thể do dị dạng về đường sinh dục, viêm nhiễm, tắc ống dẫn trứng, hẹp ống dẫn trứng, suy buồng trứng, buồng trứng đa nang, rối loạn phóng noãn... Ở nam giới, tình trạng vô sinh, hiếm muộn có thể do tắc ống dẫn tinh, thiểu năng tinh trùng, xuất tinh ngược dòng, viêm tinh hoàn… Bên cạnh đó, thói quen sử dụng các chất kích thích (rượu, thuốc lá) với liều lượng cao, thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao, vận động, đi lại nhiều... cũng góp phần làm tăng nguy cơ hiếm muộn, vô sinh.
Bác sĩ Dung cho biết, đối tượng hiếm muộn đang có xu hướng trẻ hóa. Một nghiên cứu thực hiện trên toàn quốc mới đây cho thấy có đến 7-10% cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn. Riêng tại Hà Nội, tỉ lệ này chiếm tới 13% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản. Nếu như trước đây, các cặp vợ chồng khám hiếm muộn ở độ tuổi trên 30 chiếm tỷ lệ lớn thì nay có tới 50% trường hợp hiếm muộn dưới tuổi 30.
Tuy nhiên, hiện nay, khoa học kỹ thuật phát triển hơn, các trung tâm chữa trị hiếm muộn uy tín xuất hiện nhiều hơn. Vì vậy, bác sĩ Dung đưa ra lời khuyên đối với bệnh nhân hiếm muộn là nên đến cơ sở y tế uy tín, đúng chuyên khoa để điều trị càng sớm càng tốt. Các kỹ thuật điều trị vô sinh chủ yếu là thụ tinh nhân tạo trong buồng tử cung, thụ tinh trong ống nghiệm, tiêm tinh trùng vào bào tương trứng... có thể mang lại niềm hi vọng được làm cha mẹ cho những cặp vợ chồng không may này.